سردار محمد فرهادی 
 

وقوع انقلاب اسلامی ایران، حتی به گفته آنان که روی خوشی بدان نشان نمی دهند، دگرگونی شگرفی نه تنها در ایران بلکه در سطح منطقه و جهان ایجاد نمود. پیام انقلاب اسلامی چنان رسا و گسترده و سریع در گوشها پیچید که از همان روز نخست مستکبران جهان را به واکنش و هراس واداشت. در تاریخ نمونه ای ندارد که حکومت نوپایی آن گونه مورد هجمه و حمله همه جانبه دشمنانش قرارگرفته باشد. اکنون پس ازسپری شدن سه دهه از انقلاب اسلامی ایران و تثبیت نظام «جمهوری اسلامی» دشمنی ها نیز فزونی یافته است، اما راز نهفته در این دشمنی ها چیست؟ چگونه است که این گونه با تمام توان علیه «جمهوری اسلامی» فعالیت می کنند؟ چرا با تمام قدرت و ثروت ظاهری که دارند ایران اسلامی را برای خود تهدید می شمرند؟ درگفت وگو با سردار «محمدفرهادی »، جانشین معاون هماهنگ کننده نیروی مقاومت بسیج این پرسشها را بررسی نموده ایم. وی در همایش «بسیج و قدرت نرم» (26 آذرماه سال جاری) با ارائه مقاله «قدرت نرم جمهوری اسلامی» پاسخ مبسوطی به این پرسشها ارائه کرد. مقاله وی نیز جزو ده مقاله برتر همایش مورد تجلیل قرار گرفت.
به گفته سردار فرهادی، قدرت نرم جمهوری اسلامی موضوع مهمی است که امروز مبنای بسیاری از حرکات سیاسی و انقلابی کشورها و صاحب نظران قرارگرفته است. در دهه های اخیر قدرت نرم اهمیت به مراتب بیشتری نسبت به قدرت سخت پیدا کرده است. وی اضافه می کند اگر قدرت نرم را تاثیرگذاری غیرمستقیم بردیگران همراه با حس رضایت و رغبت در آنها در نظر بگیریم امروز همه کشورها به دنبال تاثیر سیاست خود برسایر کشورها هستند. این پژوهشگر سیاسی با طرح این پرسش که «به چه دلیل غربی ها ایران را خطر تلقی می کنند.» سه فرضیه را بیان می کند اول اینکه آنها از قدرت اقتصادی ایران بیم دارند و یا اینکه قدرت نظامی ایران برایشان رعب آور است. یا در فرضیه سوم قدرت سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی و تاثیر آن بر سایر ملتها است که به عنوان عامل، این احساس خطر مطرح می شود. سردار فرهادی با اشاره به اینکه چارچوبهای قدرت را 5 پایه جغرافیا ، جمعیت، منابع ملی، قدرت اقتصادی و تکنولوژی تشکیل می دهد،خاطرنشان می کند: در این مقایسه غرب که عمده اش آمریکا است مورد بررسی قرار می گیرد. به تنهایی آمریکا نه برابر ایران وسعت دارد. از نظر جمعیت 5 برابر ایران است و از نظر اقتصادی تولید ناخالص ملی (GDP) آنها 30درصد کل دنیا است! از نظر ثبات دولت جمهوری اسلامی ایران یک دولت انقلابی است و 30 سال سابقه دارد اما آمریکا 200 سال سابقه حکومتی دارد و لذا ضریب ثبات سیاسی و حکومتی آنها بالاتر است. از نظر پیشرفت تکنولوژی، تجهیزات نظامی در بعد قدرت دریایی : هوایی ، زمینی و... نیز توان جمهوری اسلامی قابل مقایسه با آمریکا نیست و آمریکا در مناطق استراتژیک جهان حضور نظامی دارد. با این اوصاف آنها نگران چه هستند؟ به عقیده وی با تمرکز بر روی فرضیه سوم آنها از قدرت سیاسی اجتماعی و فرهنگی انقلاب ایران نگرانی دارند. فرهادی در این باره چنین توضیح می دهد: تا قبل از فروپاشی شوروی، دنیا به دو بلوک غرب و شرق تقسیم شده بود و تمام موضوعات بشری مانند اقتصاد ، جامعه شناسی ، روانشناسی و ... را مستکبران بین این دو بلوک تقسیم کرده بودند و به نوعی تقسیم کار صورت پذیرفته بود. بعد از آنکه قدرت شرق فروپاشید، آمریکایی ها به عنوان «تک قطب پیشرفت» به دنبال این بودند تا فرهنگ و نظرات آمریکایی در تمام ابعاد کشورها پیاده شود. درهمین اوضاع انقلابی به تمام معنی فرهنگی به نام «انقلاب اسلامی» رخ داده بود که در پرتو آن بسیاری از ذهنها و فکرها را در سطح جهان متحول کرد. این رزمنده و جانباز دوران دفاع مقدس با بیان اینکه جنگ تحمیلی در این راستا بود که انقلاب اسلامی از مرزهای خودش بیرون نرود و ادامه می دهد: انقلاب توانست با قدرت سیاسی و فرهنگی خود، فرهنگ و بینش آمریکایی را به چالش کشیده و آن را با یک مشکل اساسی مواجه کند. وی در بیان چگونگی این اتفاق خاطرنشان می کند: قدرت ملی هر کشور از 4 مولفه سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی تشکیل شده است اگر قدرت را میزان تاثیر و نفوذ بالقوه یا بالفعل یک فرد برد یا اشیای دیگر در نظر بگیریم، آنگاه قدرت، تحمیل اراده خود بردیگران است. به عقیده برخی قدرت یک امر ضروری است که در تمام روابط اجتماعی وجود آن حقیقتی اجتناب ناپذیر است و فی نفسه نه می توان گفت خوب است و نه بد! بلکه با بکارگیری و جهت دهی می توان به آن ارزش داد. این قدرت منابعی دارد که اگر بالفعل شوند توانایی اعمال قدرت افزایش می یابد. برخی منابع قدرت را به دو بخش طبیعی مانند انرژی، سرزمین، خاک و ... و بخش انسانی مانند علم فرهنگ و اعتقاد تقسیم می کنند. اما برخی هم منابع قدرت را خشونت ، ثروت و دانایی می دانند. در این منظر دانایی مهمترین بخش قدرت است و هر کشوری از دانایی بیشتری برخوردار باشد قدرت و نفوذ بیشتری خواهد داشت. فرهادی بااشاره به اینکه دانایی هم می تواند خشونت و ثروت را جهت دهد و هم آنها را به کار گیرد، ادامه می دهد:ترکیب دانایی با خشونت و ثروت را قدرت هوشمند گویند. با این توضیح قدرت نرم به این معنا است که کشوری با ارائه چهره موجه از خود برسایرین تاثیر همراه با رضایت گذاشته و اراده دیگران را تابع خود می کند. بنابراین ارتباطات ، سیاست مناسبات فرهنگی ، زبان و ادبیات و آرمانها و ... عوامل ایجاد کننده و تقویت کننده ایدئولوژی هستند.
وی آنگاه درباره مولفه های قدرت نرم جمهوری اسلامی اظهار می دارد:« اول پیشینه تاریخی ایران است که همواره در برابر هجوم بیگانگان استوار بوده و فرهنگ استقامت و شجاعت و مردانگی در آن سابقه دیرینه دارد. حتی هنگامیکه مغولها به ایران حمله می کنند و به ظاهر پیروز می شوند، اما در فرهنگ ایران هضم می شوند. همین مسئله درباره اسرای عراقی که در اختیار ما بودند نیز رخ داد و آنها با اینکه دشمن ما بوده و در اسارت ما بودند اما به شدت تحت تاثیر فرهنگ ما قرار می گرفتند وعده زیادی از آنها که به کشورشان بازگشتند در عراق به عنوان مبلغ جمهوری اسلامی عمل کردند. دومین مولفه موقعیت ایران از نظر استراتژیک در منطقه است. این موقعیت سبب شده ایران با کشورهای مختلف ارتباط برقرارکند و همین عامل تاثیرات فراوانی برسایر کشورها به همراه داشته است.
مولفه دیگر زبان فارسی است که امروزه در تاجیکستان، افغانستان و بخشهایی از هند و پاکستان و ترکیه وجود دارد.
این پژوهشگر برگزیده همایش بسیج و قدرت نرم با بیان اینکه وقوع انقلاب اسلامی فی نفسه قدرت نرمی برای ایران ایجاد نموده است، ادامه می دهد:« شعارهایی همچون ظلم ستیزی و عدالت خواهی و ارزشهایی که انقلاب مطرح کرده ، با فطرت انسانها هم سو بوده و برای تمام مردم جهان جذابیت دارد و هر انسان منصفی آن را می پذیرد. حوزه تمدنی وسیع ایران که از چین و کشمیر و فلات پامیر تا ترکیه امتداد دارد از دیگر مولفه های قدرت ایران است.
فرهادی آنگاه با توجه به قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران وظایف ونقش ما را در عرصه بین الملل اینگونه تشریح می کند: برای ما یک نقش ملی در داخل وجود دارد که می بایست با افزایش ظرفیت های خود، تبدیل به یک الگوی مناسب برای سایر کشورها شود. دوم نقش منطقه ای ما است چرا که ایران می تواند عامل ثبات و نظم جدید در منطقه باشد.
نقش جهانی ایران نیز در چارچوب اتحادیه ها و پیمانهای گوناگون بسیار مهم است، افزون بر اینها نقش اسلامی ما است تا در کشورهای مسلمان برای پیشرفت و حل و فصل مناقشات آنها نقش ایفا کنیم.
وی با اشاره به این سخن مقام معظم رهبری که باید در سه عرصه جنگ روانی و فرهنگی، اقتصادی و فناوری پیشرفت داشته باشیم ، خاطرنشان می کند: اکثر توان آمریکایی ها درکشورها صرف عملیات روانی می شود.
وی رفتار غرب در قبال مسئله هسته ای ایران را دلیل شکست آنها عنوان می کند و می گوید:« آنها از الگو شدن ایران هراس دارند و باقی مسائل نوعی پوشش براین مطلب است. بطور نمونه ما اگر هم فرض کنیم سلاح هسته ای بسازیم- که البته این کار را نخواهیم کرد- باز هم به آنها نمی رسیم و آنها در این زمینه از مابسیار جلوترند و سلاحهای بسیار پیشرفته هسته ای دارند. مشکل اینجا است که آنها نمی خواهند کشوری روی پای خودش بایستد. امروز برای سایر ملتها این مسئله مطرح شده است که «ما هم می توانیم بدون آمریکا روی پای خود بایستیم.» لذا سیاستهای استکباری زیر سوال رفته است.
فرهادی با بیان اینکه در سه دهه اخیر بعد از پیروزی انقلاب با وجود تمام دشمنی ها، انقلاب پیش رفته است رسالتهای ملت ایران را این گونه تشریح می کند:« اکنون ملت ایران، با خودش طرف نیست بلکه بحث انسانیت ، عزت و شرف مطرح است. چنانچه در عاشورا ، امام حسین (ع) خودش را نمی دید بلکه سخن از مکتب و آینده تاریخ بود.
جانشین معاون هماهنگ کننده نیروی مقاومت بسیج در این راستا مهمترین ماموریت بسیج را اصلاح ذهن و فکر نوجوانها و جوانها می داند و با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری مبنی براینکه«تربیت جوانان خداجوی بسیجی فتح الفتوح امام است» خاطرنشان می سازد: نقطه کلیدی که اکنون باید بسیج آن را در اختیار بگیرد، همین تربیت جوانان خداجو است، باید زیربنای کارفکری ما جوانان باشد چنانچه شعار فرمانده جدید سپاه «بسیجی محوری» است. همان چیزی که در اوایل انقلاب وجود داشت. یعنی بدون آنکه سازماندهی خاصی باشد با یک فرمان امام از جماران جوانها حرکت می کردند. هدف اصلی باید کارفکری و فرهنگی باشد وگرنه آموزش نظامی یک هفته ای هم قابل تحقق است مانند زمان جنگ.